آریاپرس
با تأسف و تأثر خبر یافتیم که استاد گلالی حیات، یکی از شخصیت های علمی و کدر های برجستۀ کشور ما به تاریخ اول سرطان 1401 خورشیدی داعیۀ اجل را لبیک گفته، ترک یار و دیار کرده به سرای جاودان شتافتند.
محترمه گلالی حیات، فرزند مرحوم حاجی محمد اسحق در یک خانواده متدین و روشنفکر در سال ۱۳۵۶ خورشیدی در شهر کابل چشم به جهان گشود. خانوادۀ موصوف اصلاً از باشنده‌گان روستای آستانه از توابع شهرستان بازارک ولایت پنجشیر بودند که سال ها قبل به شهر کابل نقل مکان کرده بودند.
استاد حیات تعلمیات ابتدایی را تحت رهنمایی خانواده آغاز کرده و در سال ۱۳۶۲ خورشیدی شامل مکتب ابتدائیه رابعه واقع کارته پروان شهر کابل گردید، و تا پایان دورۀ متوسطه در همین مکتب مشغول کسب دانش بود. بانو حیات در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی شامل لیسه عالی عایشه درانی شهر کابل گردید و در سال ۱۳۷۱ هجری ش این لیسه را با کسب نمرات عالی به پایان رسانیده، پس از سپری کردن موفقانۀ امتحان کانکور در سال 1372 خورشیدی شامل دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه کابل گردید. استاد حیات تحصیلات عالی خود را در رشتۀ تاریخ به پایان رسانید. او پس از ختم دوره کارشناسی در سال 1381 شامل کادر علمی دیپارتمنت تاریخ عمومی دانشگاه کابل گردیده، وظیفۀ مقدس تدریس را عهده‌دار شد.
استاد گلالی حیات منحیث یک استاد فعال در عرصه تدریس و کار های اکادمیک خیلی زود درخشید. او در ضمن تدریس مضامین در بخش های مختلف علمی، همکار نزدیک و خوب دانشجویان بود. استاد حیات شخصیت شاداب و خوش سیرت داشت، به همین دلیل همه همکاران ایشان را احترام می‌کردند و همیشه از فعالیت های علمی و اجتماعی او حمایت می‌نمودند.
استاد حیات در کنار تدریس همیشه مشغول پژوهش های علمی در عرصۀ تاریخ که رشتۀ تدریس شان بود، می‌بودند. ایشان سفر های علمی به کشور های هند، نیپال، ایران و ویتنام داشتند. در سال ۱۳۹۴ استاد حیات شامل برنامه ماستری جندر و مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه کابل شد و با وجود این که مصروف تدریس بود، توانست این برنامه را با درجه عالی به پایان برساند.
از استاد گلالی حیات آثار و نوشته های فراوانی به جا مانده است که میتوان به عنواین ذیل اشاره نمود:
۱. خواستگاه فیمینیسم
۲. آسیب پذیری زنان در افغانستان
۳. تاثیر خانواده بر شخصیت زن
۴. حقوق مالی زن در شریعت اسلامی
۵. حقوق زنان در اسلام
۶. اهمیت فعالیت های اقتصادی زنان
به همین ترتیب ایشان یک اثر تحقیقی تحت عنوان “خود کفایی زنان امروز افغانستان” را به عنوان تیزس ماستری خویش نوشت که طی آن به رتبۀ علمی پوهنملی نایل آمد. اثر علمی دیگر شان تحت عنوان “نقش امویان در انتشار دین اسلام” رتبۀ علمی پوهنیاری را برای شان به ارمغان آورد. همچنان مقاله شان تحت عنوان “نقش مواد مخدر در تداوم جنگ در افغانستان” در یکی از ژورنال های بین المللی اقبال چاپ یافت.
استاد حیات مشاور خوب در رهنمایی دانشجویان در بخش مونوگراف نویسی بود. به همین دلیل صدها دانشجو را در قسمت نوشتن مونوگراف های شان رهنمایی نموده است. گلالی حیات در عرصه کارهای علمی‌اش اثری را تحت عنوان “امان الله خان، شاه افغانستان” از زبان انگلیسی به زبان فارسی ترجمه نموده بود که متأسفانه قبل از این که موفق به چاپ این اثر شود، بیماری مهلکی عاید حالش گردید. استاد حیات برای تداوی عازم کشور ایران شد که متاسفانه پزشکان و اطبا از معالجۀ شان عاجز آمدند.
هیت مدیره خبر گزاری آریاپرس ضمن عرض تسلیت به خانواده و بستگان خانم استاد گلالی حیات، این ضایعه جبران نا پذیر را برای جامعه فقیر اکادمیک کشور نیز تعزیت عرض کرده و درگذشت استاد را در شرایطی که یک گروه معطوف به خشونت، حق آموزش بانوان را سلب نموده و دروازه های مکاتب دخترانه را بسته است، رویداد تاسفبار جبران ناپذیر دانسته و در اندوه خانواده و دوستان و بستگان استاد شریک و سهیم می شود.
استاد گلالی حیات به تاریخ اول سرطان 1401 دارفانی را وداع گفت. روانش به مینو شاد باد!
