اندراب؛ دره ای آرام که حاکمیت طالبان را به چالش کشیده

منبع: بی بی سی انگلیسی

گزارشگر: سکندر کرمانی

تاریخ انتشار: 27 جون 2022

برگردان : آریاپرس

  در جریان سفر ما به دره زیبای اندراب، که در شمال کابل، قرار دارد هیچ نشانه ای از جنگ در آنجا مشاهده نمی شود. 

اما در حالی که طالبان قوی‌تر و مسلح‌تر از هر زمان دیگری هستند؛ در اینجا در اندراب و در استان همسایه آن پنجشیر با  مقاومت مسلحانه نوظهور در برابر حکومت خود مواجه اند. 

گروه‌ های کوچکی از چریک‌ها که بر فراز کوه‌ها پنهان شده‌اند، به رهبری سربازان ارتش فروپاشیده افغانستان، کمین‌هایی راه انداخته و با طالبان درگیرمی شوند. 

با عبور از مزارع حاصلخیز و سرسبز، درحالیکه طالبان همیشه ما را همراهی می‌کنند و مردم محلی در حضور آنها از بهبود امنیت تحت حاکمیت طالبان ستایش می‌کنند وفعالیت نیرو های مخالف طالبان را ناچیز و بی اهمیت میگویند به دیدار روستا های میرویم که گزارش حضور نیرو های مقاومت و نبرد با طالبان از آنجا منتشر می شود.

برخی از سخنان در ستایش طالبان واقعی به نظر می‌رسند، اما در خیابان فرعی یکی از بازارها، مردی با احتیاط به ما می‌گوید: “نمی‌توانم حقیقت را به شما بگویم – اگر بگویم، ممکن است کشته شوم.” 

درک مقیاس واقعی جنگ در اندارب، دشوار است . نیروهای مقاومت اغلب در باره قدرت خود اغراق می کنند، در حالی که طالبان حضور آنها را کاملاً انکار می کنند. اما در پنجشیر، چندی قبل جنگجویان ضد طالبان موفق شدند یک هلیکوپتر نظامی را ساقط کرده و سرنشینان آن را دستگیر کنند. 

جنگجویان مقاومت اخیراً ویدیویی از سربازان خود در حال پایین کشیدن پرچم طالبان، را در جای دیگری در ولایت بغلان، از یک پاسگاه نظامی آنها منتشر کرده اند . 

با این حال، هنگامی که گزارشگر بی بی سی در ماه ژوئن به دره اندراب سفر کرد، طالبان ظاهراً کنترل این منطقه را در دست داشتند. 

ما در حالیکه از روستای کاسه تراش، بازدید می کنیم فرمانده نظامی محلی به ما اطمینان می دهد که ” اینجا هیچ مشکلی وجود ندارد”. 

قاری جمعه دین بدری، که رهبری یک دسته از سپاه عمری طالبان را بر عهده دارد، از بالای تپه ای مشرف به دره به من می گوید: «شما می بینید، ما اینجا حضور نظامی بسیارمحدود داریم. 

اما یک منبع قابل اعتماد از کمین نیروهای مقاومت به یک خودروی طالبان در نزدیکی اینجا در ماه می بما گفت، که در آن دو عضو طالبان کشته شدند. 

آقای بدری در باره آن کمین می گوید: «آن حادثه خیلی وقت پیش بود. «ما در واکنش به آن کمین چند عملیات را در کوهستان انجام داده و شورشیان را از مخفیگاه های شان فراری دادیم. 

فیلم‌هایی از کاروان‌های طولانی نیروهای کمکی طالبان درحال ورود به پنجشیر منتشر شده است، اما مقامات طالبان مدام گزارش‌ها در مورد درگیری در پنجشیر،را رد کرده‌اند. 

اندراب، سنگر دیگر احساسات ضد طالبان، که حضور نظامیان طالب در آنجا نسبت به پنجشیر، کمتر به نظر میرسد، اما مردم محل در گفتگوی های پنهان از چشم طالبان، ادعاهای مکرر و جدی در مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان در تلاش برای از بین بردن جنبش مقاومت،را با ما مطرح کردند. 

بستگان یکی از اهالی روستا به نام عبدالهاشم به ما می گوید که هاشم و سه مرد دیگر بلافاصله پس از کمین در نزدیکی کاسه تراش توسط طالبان بازداشت و کشته شدند، زیرا از سوی طالبان به اشتباه متهم به دست داشتن در این حمله شدند. 

بستگان یکی از قربانیان بما گفت: دستانش را بستند و به سر و سینه اش شلیک کردند. 

او عکس های پیکر عبدالهاشم را با ما به اشتراک گذاشت و گفت که برادر همسرش نورالله نیز در این رویداد کشته شده است. 

او به بی بی سی گفت: «طالبان، به مردان اجازه شرکت در مراسم تشییع جنازه عبدالهاشم را ندادند. فقط زنان اجازه داشتند او را دفن کنند». 

یکی از باشنده‌گان، که در جریان عملیات جستجوی پس از کمین توسط طالبان ، درکنار مردان دیگر بازداشت شده بود، به بی‌بی‌سی گفت که حدود 20 مرد توسط طالبان از روستایشان به سمت محل کمین برده شده‌ ودر آنجا طالبان آنها را با کیبل مورد شکنجه قرار داده اند. 

او گفت: “آنها من را پشت یک وانت بارگذاشتند، یکی از طالبان سرهای ما را به پایین هل داد… نورالله و عبدالهاشم در یک کامیون دیگر بودند ،طالبان آنها را پیاده کرده و پشت یک هاموی بردند و به آنها شلیک کردند.” 

دو مرد دیگر از همان روستا نیز در آن روز کشته شدند. 

ادعاهای نگران کننده دیگری نیز وجود دارد. نظر به گفته ساکنان محل یک گروه چهار نفره از مردان که به سمت روستای تغارک، یکی از کانون‌های مقاومت در حال حرکت بودند، در ماه ژوئن توسط طالبان متوقف و مورد بازجویی قرار گرفتند، سپس کشته شدند. 

سال گذشته، اندکی پس از تصرف کابل توسط طالبان در ماه اوت، مبارزان مقاومت در اندراب ادعا کردند که برای مدت کوتاهی تعدادی از ولسوالی ها را “آزادسازی” کرده اند. 

پس از اینکه طالبان اندراب را مجددا تصرف کردند، یک داکتر به نام زین الدین همراه پنج تن از اعضای خانواده اش به شمول کودکان خردسال درمنزلش به قتل رسید. یکی از بستگان او مدعی شد که  طالبان دکتر زین الدین را به دلیل ارائه خدمات درمانی به رزمندگان مقاومت تیرباران کردند. 

او با عصبانیت گفت: به عنوان یک پزشک وظیفه او بود که همه را معالجه کند. 

در بهمن ماه سال جاری یک پزشک دیگر به نام دکتر خرمی از ولسوالی ده صلاح نیز کشته شد. یکی از بستگان او ادعا کرد که دکترصلاح الدین قبلاً تهدیدهایی از سوی طالبان دریافت کرده بود که به او هشدار داده بودند که ازهمکاری با افراد مرتبط با مقاومت دست بردارد. 

مردم محلی گفتند که پزشک سوم همچنان در بازداشت طالبان بسر میبرد، در حالی که تعدادی از خانواده های متهم به داشتن ارتباط با جبهه مقاومت می گویند که به آنها گفته شده است که روستاهای خود را ترک کنند. 

اسدالله هاشمی، رئیس اطلاعات طالبان در ولایت بغلان، جایی که اندراب در آن قرار دارد، این اتهامات را رد کرد. 

او اعتراف کرد که یک پزشک در منطقه کشته شده است، اما او این حادثه را به “دشمنی شخصی” نسبت داد. 

در مورد اتهامات مربوط به قتل های فراقانونی، آقای هاشمی کشته شدن افراد بازداشت شده را  قاطعانه تکذیب کرد.  هرچند او افزود، اگر کسی در طی عملیاتی “به شدت در برابر نیروهای دولتی مقاومت کند” ممکن است کشته یا دستگیر شود. 

در همه جای دنیا این اتفاق می افتد.» 

آقای هاشمی از به رسمیت شناختن حضور نیروهای مقاومت در منطقه خودداری کرد و در عوض به تعداد کمی از “تروریست ها” اشاره کرد، اما این منطقه سابقه طولانی در مخالفت با طالبان دارد. 

اکثریت ساکنان اندراب و پنجشیر هر دو فارسی زبان و تاجیک هستند، در حالی که طالبان عمدتاً پشتون هستند. 

طالبان بر خلاف رژیم قبلی خود در دهه 1990 توانسته اند با موفقیت برخی از افراد محلی را در صفوف خود استخدام کنند. شماری از روسای اطلاعات و پلیس محلی طالبان و برخی از سربازان مستقر در اندراب تاجیک یا فارسی زبان هستند. 

بسیاری در اندراب در نیروهای امنیتی دولت قبلی افغانستان کار می کردند و اکنون به شدت با طالبان مخالف هستند و آنها را خارجی می دانند. 

با این حال، برخی از نزدیکان قربانیان قتل‌های فراقانونی نیز از نیروهای مقاومت انتقاد کردند و گفتند که تاکتیک‌های چریکی آنها باعث آسیب‌ پذیری مردم غیرنظامی در برابر انتقام‌جویی‌های طالبان شده است. 

بی بی سی موفق شد با یکی از مبارزان ارشد مقاومت در اندراب به نام فرمانده شجاع ارتباط برقرار کند. 

در پاسخ به سوالاتی که برای او ارسال شده بود ،او در پیامی ضبط شده ، به بی‌بی‌سی گفت: «مبارزه ما برای عدالت، برادری، برابری و برای اسلام واقعی است، نه اسلام طالبان – که دین را بدنام می‌کند. 

مبارزه ما برای حقوق خواهرانمان است،که طالبان آنها را از همه حقوق شان محروم ساخته اند در حالیکه حضرت محمد (ص) فرمودند طلب دانش برای مردان و زنان واجب است. 

مقاومت در اندراب و پنجشیر محلی است و هنوز تهدیدی جدی برای حاکمیت طالبان بر کشور نیست، اما به نظر می رسد که آنها در حال تکرار برخی از اشتباهات مشابه مخالفان پیشین خود هستند. 

در طول دو دهه گذشته، حملات غافلگیرانه و ادعاهای در مورد کشتار غیرنظامیان بیگناه توسط نیروهای مسلح افغانستان و نیرو های بین المللی به  محبوبیت طالبان در بخش هایی از کشور که قبلاً حضور داشتند، و از حمایت درصدی از مردم برخوردار بودند،  کمک کرد . 

اکنون، آنها متهم به استفاده از همان روش های ضد شورش هستند، در حالی که به نظر می رسد احساس مسئولیت کمی در میان طالبان وجود دارد. 

یکی از بستگان عبدالهاشم که گفته می‌شود توسط طالبان بازداشت و کشته شده است، با عصبانیت به بی‌بی‌سی گفت: «طالبان ادعا می‌کنند که یک دولت هستند، بنابراین باید از مظنون تحقیق کنند نه اینکه فوراً آنها را بکشند».