سهراب صحرایی
مارشال عبدالرشید دوستم، در برنامه آنلاینی که به مناسبت یازدهمین سالگرد شهادت پروفیسور برهان الدین ربانی، رییس جمهور سابق کشور برگزار شده بود، سخنان بی‌پیشنیه گفت.
دوستم قبل بر این نیز به صراحت لهجه مشهور بود، اما لحن صریح و صحبت های رک و پوست کنده‌اش در برنامۀ دیروز کاملاً تازه بود و این نشان می‌دهد که او از عمق توطیه ها برای طالبانیزه کردن افغانستان که نابود ساختن مظاهر فرهنگ و تمدن اقوام غیر پشتون کشور که هر کدام تاریخ و فرهنگ های غنی و اصیل خویش را در این سرزمین در طی صد ها بلکه هزاران سال پرورده اند، آگاه است.
مارشال صحبت های خود را با ذکر خاطراتی از هم‌نشینی و هم‌سنگری با استاد شهید، آمرصاحب شهید و شهید استاد مزاری آغاز کرد. او به صراحت تذکر داد که در هنگامی که کابل در شرف سقوط به دست مجاهدین بود، حکمتیار فقط به دلیل این که غیرپشتون ها قرار بود قدرت را در افغانستان بگیرند، با دولت اسلامی افغانستان مخالفت و دشمنی کرد.
آنچه اما محور سخنان دوستم را در این صحبت 30 دقیقه‌ای تشکیل می‌داد همانا صراحت لهجۀ او در رابط به برنامه های قومی طالبان برای برهم زدن ساختار قومی افغانستان به نفع پشتون هاست، تا از این طریق سلطۀ خود را بر سرتاسر افغانستان برای همیشه تحکیم کنند.
دوستم به صراحت گفت که او از برنامه انتقال ناقلین به شمال آگاه است. او هم‌چنان گفت «من خبر دارم که قرار است تا 2 ملیون پشتون از وزیرستان به مناطق شمال افغانستان انتقال یابند». به همین ترتیب او خبر از نگرانی کشور های آسیای میانه به ویژه تاجیکستان و ازبیکستان از تلاش های طالبان برای برهم زدن ساختار قومی افغانستان به نفع پشتون ها، داد.
دوستم با صراحت اعلان کرد که با طالبان فقط می‌توان با زبان زور حرف زد، او گفت طالبان به زبان نرم نمی‌فهمند. دوستم که در کارنامۀ خود نبرد های فراوانی را با طالبان دارد؛ نبرد های که در آن ها صد ها جنگجوی طالب کشته یا اسیر گردیده اند، مشخصاً در مورد ملافاضل، مسئول نظامی شمال افغانستان؛ کسی که زمانی نزد دوستم اسیر بود و پس از این که دوستم او را به نیروهای امریکایی تسلیم داد، آنها مدتی او را در گوانتانامو نگهداشتند و بعداً رها کرده به افغانستان فرستادند، گفت که او را به زودی به دست مردم تسلیم خواهد کرد تا مردم چه تصمیمی در موردش خواهند گرفت.
مارشال دوستم هم‌چنان خبر از فرستادن پسرش یارمحمددوستم به نزد احمدمسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی داد. او اضافه کرد که یارمحمد دوستم همراه با تعداد دیگری از فرماندهان مربوط به او در هماهنگی با رهبری جبهه مقاومت در صدد گشایش جبهات تازه در ولایات شمال افغانستان هستند.
رفتن پسر دوستم به نزد احمدمسعود، نشان‌دهندۀ همکاری های جدی آنها برای ایجاد جبهات جدید در ولایات عمده‌تاً ازبیک نشین شمال افغانستان است؛ امری که بدون شک برای طالبان گران تمام خواهد شد. تا اکنون فشار جنگ در برابر طالبان را تنها تاجیکان، در کوه‌پایه های هندوکش و در دره های پنجشیر، اندراب، خوست و فرنگ، فرخار، ورسج و سایر جا ها متقبل شده اند، اگر دامنۀ این جنگ به تیربند ترکستان و سلسله کوه های بابا در مرکز افغانستان، کشانیده شود، وضعیت به سرعت در افغانستان تغییر خواهد کرد.
دوستم بدون تعارف و دیپلماسی در سخنان خود خطاب به تاجیکان، هزاره ها، ازبیکان و سایر اقوام غیرپشتون کشور هشدار داد که اگر در برابر طالبان به مقاومت و مبارزه نپردازید، «تاریخ تان گم میشه، فرهنگ تان گم میشه و شخصیت های تان گم میشه». او بدین وسیله ماهیت اصلی جنگ را که همانا تلاش طالبان برای ایجاد سلطۀ قومی در سرتاسر افغانستان است، برملا کرد.
مورد دیگر که در سخنان مارشال خیلی جالب بود، همانا طرح نظام فدرالی به وسیلۀ او بود. او ضمن یادآوری خاطره‌ای از آمرصاحب شهید، گفت که آمرصاحب در یک مجلس خصوصی به صراحت از ایجاد نظام فدرال منحیث راه حلی برای معضلۀ افغانستان با او سخن گفته است.
سخنان دوستم در حالی گفته می‌شود که جبهه مقاومت سخت‌ترین حملات طالبان را در پنجشیر با وجود دادن تلفات، دفع کرد و توانست تلفات و خسارات قابل توجهی به طالبان وارد کند. هم‌چنان تلاش های سیاسی برای شدت بخشیدن به ایجاد یک محور بزرگ ملی در میان سیاست‌مداران کشور که تعدادی از آنها در ویانا پایتخت اتریش به تاریخ های 15 تا 18 سپتامبر گرد هم آمده بودند، جریان دارد. از جانب دیگر کشور های منطقه اینک دیگر آن دید خوش‌بینانه نسبت به طالبان را ندارند و گویا از طالبان ناامید گردیده اند که بارزترین نشانه‌ی این ناامیدی دعوت نشدن نمایندۀ طالبان در نشست کشور های عضو پیمان شانگهای بود. با در نظر داشت این فاکتور ها، احتمال بوجود آمد تحولات بزرگ در آیندۀ نه چندان دور در افغانستان دور از تصور نیست، از جانب دیگر به قول یک روزنامه نگار غربی افغانستان سرزمین سورپرایز هاست؛ سورپرایز بعدی احتمالاً همانا برچیده شدن گلیم طالبان از بخش های وسیعی از شمال و مناطق مرکزی افغانستان خواهد بود.
