سیاست

پیام و پیامد های کشته شدن الظواهری در کابل

آریاپرس

«هم‌وطنان امریکایی من، روز شنبه (30 جولای) تحت نظر من، امریکا عملیات هوایی موفقانۀ ضد تروریستی را در کابل، افغانستان، انجام داد که در اثر آن امیر القاعده، ایمن الظواهری به قتل رسید»، جو بایدن رییس جمهور امریکا با این جمله خبر کشته شدن ایمن الظواهری را به مردم امریکا ساعاتی قبل در کاخ سفید اعلان کرد.

الظواهری در زمان حیات بن لادن فرد دوم القاعده محسوب می‌گردید و گفته می‌شود که طراح ترور آمرصاحب، هم او بوده است.

جوبایدن هم‌چنان گفت که ظواهری مدتی قبل به کابل برگشته بود تا با اعضای خانوادۀ خود یک جا شود. او اما نگفت که از کجا به کابل برگشته بود.

با این که اهمیت کشته شدن الظواهری به اندازۀ کشته شدن اسامه بن لادن، رهبر و بنیان گذار سازمان تروریستی القاعده و یا حتا کشته شدن ابوبکر بغدادی رهبر داعش، نیست، اما بدون شک دستآوردی برای ادارۀ بایدن در عرصۀ امنیت ملی امریکا محسوب می‌گردد.

در ذیل به پیام ها و پیامد های این عملیات و تاثیر آن بر مناسبات امریکا با طالبان، نگاهی انداخته‌ایم.

پیام ها

همان گونه که بایدن در صحبت هشت دقیقه‌ی خود تاکید کرد، این عملیات موفقانه نشان دهندۀ قدرت عملیاتی امریکا در افغانستان، در شرایطی است که حتا یک مرکز نظامی یا استخباراتی امریکا در این کشور وجود ندارد. بدین وسیله بایدن خروج شتاب‌زده و پر از هرج و مرج نیروهای امریکایی از افغانستان را توجیه کرد و با تاکید در سخنان خود گفت که همان‌گونه که در آغاز خروج نیرو ها از افغانستان وعده داده بود، نهاد های استخباراتی امریکا قدرت ضربه زدن به گروه های تروریستی را در افغانستان کماکان دارا می‌باشند. این مهمترین پیام این عملیات است.

پیامد ها

هنوز هیچ جزییاتی در مورد این عملیات و این که چه جریان و جناحی در داخل افغانستان به ویژه در شهر کابل با استخبارات امریکا در راه اندازی این عملیات کمک کرده است وجود ندارد. برخلافِ اوباما که در حین اعلان خبر کشته شدن اسامه از همکاری مثمر میان نهاد های استخباراتی امریکایی و پاکستانی برای به دام انداختن اسامه یاد کرد، رییس جمهور بایدن هیچ اشارۀ به این که دولت یا سازمانی در قسمت عملی شدن این عملیات با نهاد های استخباراتی امریکایی همکاری کرده باشند، نکرد.

اما برخی تحلیل‌گران احتمال داده اند که این عملیات با همکاری طالبان یا بخشی از طالبان انجام شده است. آن های که با عملیات پهباد ها اشنایی دارند، می‌دانند که بدون موجودیت اطلاعات دقیق و لحظه به لحظه از هدف، موفقیت این عملیات ها ممکن نیست. جوبایدن در بخشی از صحبت خود گفت که الظواهری را زمانی هدف قرار دادند که در برندۀ خانۀ خود بود، این به معنای موجودیت اطلاعات لحظه به لحظه است. بدون تردید منبع یا منابع اطلاعاتی امریکا، به آنها از داخل خانۀ الظواهری اطلاعات لحظه به لحظه می‌داده اند تا او را در زمانی مورد هدف قرار بدهند که شانس نجات یافتنش از این عملیات نزدیک به صفر باشد.  

در شرایط فعلی در کابل، تنها طالبان و پاکستانی ها اند که می‌توانند تا این حد همکاری اطلاعاتی دقیق با امریکا داشته باشند.

با آن که جوبایدن تنها از کشته شدن ایمن الظواهری در این حمله خبر داد، اما گزارش های وجود دارند که گویا پسر و داماد سراج الدین حقانی، رهبر شاخۀ حقانی، مخوف‌ترین شبکه تروریستی مربوط به طالبان نیز در این حمله کشته شده اند. طالبان اما گفته اند خانه خالی بود و این حمله هیچ تلفاتی نداشت.

اگر خبر کشته شدن پسر و داماد حقانی حقیقت داشته باشد، لااقل همکاری شاخه حقانی در این حمله منتفی می‌شود، اما قضیه بُعد دیگری پیدا می‌کند که آن همانا بحث اختلافات داخلی طالبان است و پشتیبانی امریکا از شاخۀ ملابرادر که موافقت‌نامۀ دوحه را با آن امضا کرده، است.

به هر حال این حمله با همکاری هر جناحی که صورت گرفته باشد، هم اختلافات داخلی طالبان را به نقطۀ اوج می‌رساند، هم گروه طالبان را در نزد القاعده و سازمان های تروریستی هوادار آن دشمن می‌سازد، که این امر منجر به هدف قرار داده شدن رهبران طالبان توسط القاعده خواهد گردید.

نقش پاکستان

احتمالاً پاکستان در جریان این حمله قرار داشته و سازمان استخبارات آن کشور معاملۀ پرسودی را بر سر ظواهری 71 ساله انجام داده است. برای پاکستان و طالبان مهمترین مسئله اینک تثبیت حاکمیت طالبان بر افغانستان و به رسمیت شناخته شدن آنها از جانب جامعه جهانی، به ویژه امریکا است تا پاکستان بتواند به اهداف جیوپولیتیک خود در منطقه دست پیدا کند. نه پاکستان و نه طالبان اینک هیچ‌کدام، لقمه نرم و چربی به نام افغانستان را با امثال الظواهری عوض نمی‌کنند.

جوباید در سخنرانی خود در مورد این که الظواهری در کابل چی‌ می‌کرده است، و چه ارتباطی میان القاعده و طالبان وجود دارد، هیچ تماس نگرفت. این امر گمانه‌زنی ها را مبنی بر این که طالبان یا بخشی از طالبان همکار امریکا در این حمله بوده اند، قوی‌تر می‌سازد.

نوشته های هم‌سان

هم‌چنان بنگرید
Close
Back to top button