اسلام شناسی

نقد و تحلیل تجربۀ حکومت‌داری اسلام گرایان

از مقدمۀ مولف

نصوص قرآن کریم به آن حد که به تنظیم روابط میان مکونات هستی (خدا، انسان، هستی و زندگی) پرداخته، تو گویی از پرداختن به عناصر تشکیل‌دهنده دولت )مردم، سرزمین و قدرت) چشم‌پوشی کرده است؛ شاید علت آن این باشد که نوع اول روابط محکوم، روابط ثابتی است که از احاطه و درک انسان بیرون است؛ درحالیکه نوع دوم روابط متغیر است و بستگی به پیشرفت و فراز و فرودها تجارب بشری دارد، و این همان چیزی است که امتناع پیامبر از پاسخ‌دادن به بسیاری از پرسش‌ها در زمینۀ قدرت سیاسی تا آخرین لحظات زندگی ایشان را تفسیر میکند. هر آنچه بعد از وفات پیامبر درتعریف از قدرت و تشخیص و تنظیم مکنونات و تشکیل روابط میا آن آمده، اجتهاد بشری بوده که از مدل‌های حاکمیت و تشکیل روابط میان آن آمده، غالباً اجتهاد بشری بوده که از مدل‌های حاکمیت مروج در آن زمان در روستاها، شهرها، ممالک وامپراتوری‌ها پیروی میکرده است؛ لذا مدل دولت اسلامی که با ابتدای تاریخ هجری متولد شد، از ساخت و ساز اجتهادات بشری بوده که در سایۀ اصول و مبانی اسلام شکل گرفته است و منبعث از نصوص دینی نیست. با این واقعیت میتوان با میراث گرانبهایی که فقهای حقوق اسلامی در بارۀ دولت در مدت چهارده قرن برای ما به جا گذاشته اند، تعامل کرد؛ به گونه‌یی که به آن احترام میگذاریم و از آن استفاده میکنیم، البته بدون اینکه آن را مقدس شمرده باشیم و در چهاردیواری آن خود را محبوس کنیم. به ویژه این که این اجتهادات در عصر حاضر بار سنگینی به دوش ما شده است که ما را از زندگی و پیشرفت همگام با زمان خود ما بازمیدارد. حال که مدل دولت پیامبر را یگانه مدلی می‌دانیم که در تاریخ به صفت اسلامی شناخته میشود، پس بایسته است که از آن ایدۀ عمومی بسازیم و عملا آن را در نظام بین الملل معاصر جا دهیم. هرگاه چنین کاری برای ما دشوار شد، در آن صورت باید تلاش کنیم تا میان مدل معمول دولت معاصر و ایدۀ دولت اسلامی همخوانی ایجاد کنیم تا چالش های فعلی را که این ایده با آن روبه‌رو است از راه برداریم و به مدل عملیی دستیابیم که زمینهٔ ورود اسلامگرایان به سیاست بین‌المللی و مشارکت آنان در داد و ستد قدرت در کشورهای مختلف جهان فراهم گردد تا به اجرای برنامه‌های ممکن الاجراء بپردازیم.

مشخصات کتاب
نویسنده: داکتر اسماعیل خضر الشطی
برگردان به فارسی: داکتر احمدذکی خاورنیا
ناشر: نشر کابلستان، 1400 خورشیدی
موضوع: اسلام، حکومت، سیاست

۲ نظریات

Back to top button